نصب و اجرای سیستم های اعلام حریق

یکی از المان های نشان دهنده رشد و پیشرفت در زندگی بشر بهره گیری از تکنولوژی های روز دنیا در محیط زندگی به خصوص در ابعاد مسائل امنیتی است که نقش بسیار بالایی در زمینه ایجاد زندگی رضایت بخش و خوب برای همگان ایفا می کنند. امروزه در دوران پسا مدرن تقریبا همه ساختمان های مسکونی، تجاری، کارخانجات، پاساژ ها، هتل ها و دیگر اماکن مجهز به انواع سیستم های امنیتی می باشند. یکی از این سیستم های امنیتی دستگاه های هوشمند اعلام حریق هستند که برای هشدار آتش سوزی و اعلام احتمال بروز آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرند. به این صورت که اگر دودی را در فضا تشخیص دهند بلافاصله به کار افتاده و آژیر ها را به صدا در می آورند. در ادامه با ابین سیستم هت و نصب و اجرای آن ها بیشترآشنا خواهید شد.

معرفی سیستم اعلام و اطفا حریق

هت نصب اعلان حریق در ساختمان نیاز به تجهیزات اعلام حریق اعم از سنسورها، آژیر فلاشر، بیم دتکتور دودی و گازی، کنترل پنل، شستی، ماژول می باشد. با نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان توسط نصاب اعلام حریق، به شکل کاملا هوشمند و خودکار در صورت تشخیص دود یا گاز توسط دتکتور ها با هشدار صوتی و تماس با آتش نشانی و صاحب ملک از طریق نرم افزار مربوطه وقوع حریق را اعلام می کند. این نرم افزار در واقع یک اپلیکیشن است که صاحب ساختمان یا مجموعه می تواند آن را بر روی گوشی خود نصب کره و اخبار و هشدار حریق احتمالی را از راه دور مطلع شود.

دتکتور اعلام حریق

دتکتور سیستم اعلام حریق وسیله ای است که به عنوان دستگاه ورودی عمل کرده و انواع مختلفی متناسب با نیاز مشتریان دارد. مدل هایی مثل دتکتور دودی، دتکتور حرارتی و یا ترکیبی از مهم ترین آن ها می باشد. دتکتور اعلام حریق در صورتی که علائم دود یا حرارت محیط از میزان پیش فرضی تنظیم شده بر روی آن بیشتر باشد سیگنال هشدارحریق را به کنترل پنل جهت اطفا حریق ارسال می کند. نصب این وسیله هم از لحاظ موقعیت، فاصله نسبت به یکدیگر و یا دیوار طبق یک سری استاندارد های بین اللملی می باشد تا عملکرد مثبتی را برای ساکنین داشته باشد.

کنترل پنل اعلام حریق متعارف و سیم بندی آن

می دانیم که بر روی پنل های مرکزی راه های ورودی و خروجی وجود دارد. این ورودی و خروجی ها عبارت اند از: ورودی منبع تغذیه، رله های آتش، ورودی پنل، خروجی پنل، رله کمکی، رله خطا و … که البته شاید بعضی از آن ها خروجی رله نداشته نباشند. کنترل پنل اعلام حریق جهت پردازش فرآیندها و دریافت سیگنال از دستگاه های ورودی مثل دتکتور و ارسال سیگنال به دستگاه های خروجی مانند آژیر فلاشر را بر عهده دارد. اجرای کنترل پنل اعلام حریق به دو صورت متعارف و آدرس پذیر صورت می گیرد. در مدل آدرس پذیر، زمانی که سیستم اعلام حریق فعال شود محل دقیق آتش سوزی مشخص است، مانند ساختمان‌هایی که تعداد طبقات آن از 5 طبقه بیشتر است. ولی در مدل متعارف این گونه نیست.

قواعد نصب سیستم های اعلام حریق

در طی همه مراحل نصب و اجرای سیستم های اعلام حریق از هنگام خرید تا تست باید از مهندسین و افراد متخصص در نصب و همچنین مطابق آیین نامه مقررات و استاندارد های ملی عمل کرد. البته باید توجه داشت که در حین مراحل اجرا و نصب حتما از یکی از اصول استاندارد استفاده نماییم و به کارگیری یکجا همه استاندارد ها امکان پذیر نیست. به عنوان مثال می دانیم که شستی اعلام حریق را می توان به صورت دستی هم فعال نمود پس باید محل نصب شستی را مورد توجه قرار دهیم. به این صورت که دقیقا در فاصله حدود 140 سانتی متری از کف زمین یا با تلرانس حداکثر 20 سانتی متر کمتر یا بیشتر نصب شود. ولی اگر بخواهیم بنا را بر راه اندازی خودکار قطعه در نظر بگیریم باید همین استاندارد جانمایی را در نظر بگیریم. در ادامه به دیگر مواردی که بایستی در نصب این دستگاه ها رعایت شود به صورت تفکیک شده پرداخته ایم.

رعایت استاندارد ها در نصب

نصب سیستم اعلام حریق در یک ساختمان، باید بعد از کلیه کارهای ساختمانی انجام شود تا و هیچ گونه گرد و غباری وارد دستگاه نشود. برق 220 ولت دستگاه باید موقع نصب قطع باشد. هنگام اتصال سیم‌های دستگاه برای اینکه به دستگاه آسیبی وارد نشود باید باتری‌ها را از آن خارج کرد. برای محفاظت بیشتر از کابل در برابر عواملی مثل ساییدگی، ضربه و خوردگی باید آن را در داخل دیوار، جاسازی کرد. کابل مخصوص سیگنال روکار باید تحمل 30 دقیقه حریق را داشته باشد. برای اطمینان از کامل بودن سیم‌کشی، آن را به وسیله یک اهم‌ متر بررسی کرده و سپس سایر تجهیزات سیستم، مانند دتکتورها، شاسی‌ها و آژیرها را با پیچ و رولپلاک به سقف و دیوار محکم کنید. در نصب تجهیزات سیستم اعلام حریق بایستی استانداردBS 5839 و برای کابل‌کشی آن استاندارد BS 6207 رعایت شود. نصب سیستم اعلام حریق باید با رعایت استاندارد nfpa-72 که یکی از بهترین استانداردهای جهانی و مورد تائید آتش نشانی می باشد انجام شود.

قابل رویت و در دسترس بودن و مفهوم زون

باید محل نصب شستی اعلام حریق جایی باشد که قابل رویت و در دسترس باشد معمولا چون نصب این سیستم در نزدیک راهرو، راه پله ها و زیر زمین می باشد ضروری است که طوری قرار داشته باشد که بیشترین فاصله رسیدن به شستی اعلام حریق باید حدود 45 متر باشد. زون یک کلمه انگلیسی است که در زبان فارسی به منطقه اطلاق می شود. هر زون در سیستم های اعلام حریق به معنی یک مدار ورودی است که به پنل مرکزی منتقل می شود. معمولا هر پنل اعلام حریق دارای پنج مدار ورودی بوده و حداکثر المان های در در آن 32 عدد می باشد. در نظر داشته باشید که این تعداد توسط سازنده تعیین می شود.

نحوه عملکرد و محل نصب سیستم های اعلام حریق

اگر در ساختمان، دود یا گازی منتشر شود، توسط دتکتور تشخیص داده خواهد شد و سپس به وسیله نرم‌افزار موجود در سیستم، یک هشدار به صورت صوتی داده می‌شود و با سازمان آتش‌نشانی و مالک ساختمان تماس برقرار می ‌شود و بدین وسیله آن‌ها از وقوع حریق آگاه خواهند شد. یکی از نکات مهم در نصب سیستم های اعلام حریق این است که باید بدانیم آن ها دقیقا در چه موقعیتی نصب نماییم. به عنوان مثال نصب دکتورهای دودی در مکان هایی مانند آشپزخانه، موتورخانه، گاراژ یا تعمیرگاه ماشین که در معرض دود غلیظ قرار دارند به هیچ وجه مناسب نبوده و باعث اختلال در عملکرد و متعاقبا ایجاد هشدار کاذب می شود.

نحوه نصب و طراحی سیستم های اعلام حریق و نصاب های آن

نصب اعلان حریق به صورت تخصصی در ساختمان های مسکونی و تجاری کار هر کسی نیست و جهت اجرای درست باید از کمک مهندسین و کارشناسان مربوطه بهره جست. به طور مثال نحوه سیم کشی اعلام حریق در ساختمان نیاز به تخصص و مهارت بالایی داشته و قصور و بی دقتی، در انجام آن می تواند خطرات جبران ناپذیری را در پی داشته باشد. موفق بودن یک پروژه‌ اعلام حریق و صحت عملکرد آن در طولانی مدت، به زمان و نحوه‌ اجرای سیستم باز می‌گردد. نصاب های اعلام حریق نیز باید ویژگی های مختلفی را داشته و مواردی را رعایت کنند. یک نصاب اعلام حریق موظف است از سلامت تجهیزات و قرار گرفتن درست آن ها در جای خود مطمئن شده و از بروز هر گونه مشکل یا اختلال در هر یک از مراحل نصب جلوگیری به عمل آورد.

مشاوره و بازدید

هر مکان نیازمند تجهیزات و سیستم مخصوص خود می ‌باشد. قبل از خریداری سیستم، تکنسین نصاب باید از مکان مورد نظر بازدید کرده و بهترین گزینه را پیشنهاد دهد. زمانی که سیستم اعلان حریق نصب شد نیز باید در فواصل زمانی مشخص مورد بررسی قرار گیرد. مثلا خود ساکنین باید به صورت روزانه بررسی کنند که غیر از چراغ سبز هیچ برق اصلی چراغی روشن نباشد. در بازدید هفتگی، کلیه سنسورها و شستی‌ها، باید کنترل شوند. در بازدید فصلی، باتری و اتصالات مربوط به دستگاه، کنترل می شود. در بازدید سالیانه هم علاوه بر کارهایی که در بازدید هفتگی و فصلی بایستی انجام شود دتکتورها، شستی‌ها، آژیرها و کلیه تجهیزات سیستم، باید مورد توجه قرار گرفته تا اگر نیاز به نظافت و یا تعویض قطعه ای مثل باتری بود قبل وقوع هر حادثه غیر مترقبه ای این امر صورت گیرد.

سخن آخر

می دانیم که برای حفظ امنیت در هر ساختمانی به خصوص اداره‌ها و سازمان‌های بزرگ، وجود یک سیستم اعلام حریق بسیار لازم است. در این مقاله سعی کردیم تمامی موارد مربوط به نصب سیستم اعلام حریق و طریقه سیم کشی آن را بررسی کنیم. تا توانسته باشیم به عنوان یک محتوای کوتاه مشاوره خوبی به ما مشتریان این دست از محصولات داده باشیم. پروژه های اعلام حریق معمولا پر سودی بوده و برای متخصصان نصب آن ها درآمد بالایی را رقم می زنند. بنابراین ورود به این حرفه که یک کار تخصصی بدوده و نیاز به آموزش های لازم به صورت عملی دارد برای علاقمندان می تواند بسیار مفید باشد.