در علم نورپردازی انتخاب نوع چراغ به پارامترهای گوناگونی بستگی دارد. از جمله کاربری فضای نصب چراغ، محل نصب و حتی اینکه چه مقدار بودجه درنظر گرفته شده است. ارتفاع استاندارد نصب انواع چراغ دیواری و به صورت کلی محل قراردادنِ اصولی چراغ ها یکی از سوالات متداول در پیاده سازی نقشه های روشنایی است. در ادامه به نکات مهمی در این زمینه اشاره می کنیم.
انتخاب نوع چراغ دیواری و نصب آن
به جرات می توان گفت مهمترین عامل در انتخاب ویژگی های چراغ اعم از پارامترهای فنی، نوع نصب، مشخصات فیزیکی و غیره، نوع کاربری جایگاهی است که چراغ ها در آن نصب می شوند. فضاهای مسکونی، اداری، تجاری و یا محوطه ها هر کدام چراغ های مختص به خود را نیاز دارند. برای مثال تجهیزات روشنایی که قرار است تامین کننده روشنایی باغ ها یا فضاهای مرطوب باشند حتما دارای درجه حفاظت (IP) دارند، در صورتیکه برای کاربری های مانند مسکونی نیازی به این پارامتر نیست. تکنیک مورد استفاده در نورپردازی و روشنایی (عمومی، موضعی و یا تاکیدی) هم در انتخاب ادوات روشنایی تاثیرگذار است. اما در روند اجرایی نورپردازی پروژه، برای نصب هم اصولی وجود دارند که حتما باید مد نظر گرفته شوند مثل محل چراغ، یعنی اینکه روی سقف، دیوار یا کف نصب شوند. توکار یا روکار نصب شوند. همچنین ویژگی های کمی نصب از جمله ارتفاع و فاصله تجهیزات نصب به اجزای طرفین. سبک طراحی و ویژگی های معماری و دکوراسیون یک فضا هم از عوامل تعیین کننده در نوع نصب می باشد.
بررسی ویژگی های انواع چراغ دیواری
یکی از چراغ های پر استفاده و پر مخاطب برای انواع تکنیک های نورپردازی، خانواده چراغ های دیواری می باشند. این چراغ همانطور که از اسمشان پیداست بر روی سطوح عمودی یا همان دیوارها نصب می شوند. قطعا برای انتخاب دیوار به عنوان محل نصب منابع روشنایی دلایل متعددی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره شد ولی باید به این نکته توجه کرد که وقتی قرار شد از انواع تکنیک های نصب، به نوع دیواری آن بپردازیم جزئیات بیشتری هم وجود دارد که رعایت یا عدم رعایت این نکات می تواند اصول نورپردازی را تحت تاثیر قرار داده و برآیند این روند علمی را تضعیف کند.
نصب دیواری چراغ به عنوان تکنیک نورپردازی موضعی یا تاکیدی می تواند از سایر سطوح بیشتر مورد استفاده قرار گیرد چون نصب زمینی برای تکنیک های گفته شده نوری تامین نمی کند، قراردادن چراغ بر روی سقف هم به اندازه دیوار برآیند مطلوبی ندارد.
ویژگی ها و سبک طراحی معماری از عواملی هستند که می توانند طراح نورپردازی را به سمتی هدایت کند که از نصب دیواری چراغ ها بیشتر بهره ببرد. برای مثال آسیب های معماری نظیر کوتاهی سقف از عوامل مهم و اجباری برای نصب تجهیزات روشنایی روی دیوارها است.
اما پس از اینکه مقرر شد چراغ ها روی دیوار نصب شوند، موارد دیگری نیز هستند مثلا اینکه روکار نصب شوند یا توکار و یا حتی به صورت مخفی. این موضوع بستگی دارد که آیا متریال دیوار امکان حفر سوراخ برای نصب توکار دارد یا نه؟ ولی در اکثر موارد چراغ های دیواری به صورت روکار نصب می شوند. البته به تازگی چراغ هایی تحت عنوان چراغ های گچی ظهور کرده اند که به نوعی نصب توکار محسوب می شوند .
زاویه و جهت پخش نور در انواع چراغ ها بسیار گوناگون است. شرکت های تولید کننده چراغ در بعضی از انواع دیواری، چراغ های دو، سه یا چهارطرفه هم طراحی کرده اند که بیشتر جنبه تزئینی دارند. اما چراغ یک طرفه بسته به نوع تکنیک استفاده، جهت نصب آن روی دیوار تعریف می شود. مثلا اگر چراغ دیواری قرار باشد برای نورپردازی موضعی مورد استفاده قرارگیرد، جهت تابش نور حتما رو به پایین نصب می شود.
اما پس از اینکه مقرر شد چراغ ها روی دیوار نصب شوند، موارد دیگری نیز هستند مثلا اینکه روکار نصب شوند یا توکار و یا حتی به صورت مخفی. این موضوع بستگی دارد که آیا متریال دیوار امکان حفر سوراخ برای نصب توکار دارد یا نه؟ ولی در اکثر موارد چراغ های دیواری به صورت روکار نصب می شوند. البته به تازگی چراغ هایی تحت عنوان چراغ های گچی ظهور کرده اند که به نوعی نصب توکار محسوب می شوند .
زاویه و جهت پخش نور در انواع چراغ ها بسیار گوناگون است. شرکت های تولید کننده چراغ در بعضی از انواع دیواری، چراغ های دو، سه یا چهارطرفه هم طراحی کرده اند که بیشتر جنبه تزئینی دارند. اما چراغ یک طرفه بسته به نوع تکنیک استفاده، جهت نصب آن روی دیوار تعریف می شود. مثلا اگر چراغ دیواری قرار باشد برای نورپردازی موضعی مورد استفاده قرارگیرد، جهت تابش نور حتما رو به پایین نصب می شود.
اما برای تعیین ارتفاع نصب هم جزئیات متعددی تاثیرگذار است. مثلا بلندی دیواری که قرار است چراغ بر روی آن نصب شود، نوع کارایی چراغ دیواری، هماهنگی با بقیه اجزا در این مهم تاثیر گذار است.
